Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 cả năm chi tiết

Với mục đích giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc nhớ kiến thức & công thức môn Hóa học lớp 9, VietJack biên soạn bản Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 cả năm chi tiết. Hi vọng loạt bài này sẽ như là cuốn sổ tay kiến thức và công thức giúp bạn học tốt môn Hóa học lớp 9.

Tải xuống

Tài liệu tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 gồm 5 chương, liệt kê các công thức quan trọng nhất:

    – Chương 1: Các loại hợp chất vô cơ

    – Chương 2: Kim loại

    – Chương 3: Phi kim. Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

    – Chương 4: Hiđrocacbon. Nhiên liệu

    – Chương 5: Dẫn xuất của Hiđrocacbon. Polime

Hi vọng với bài tóm tắt công thức Hóa học 9 này, học sinh sẽ dễ dàng nhớ được công thức và biết
cách làm các dạng bài tập Hóa học lớp 9. Mời các bạn đón xem:

Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 Chương 1

I. Bài toán CO₂ (hoặc SO₂) tác dụng với dung dịch kiềm

Dung dịch kiềm thường được sử dụng: 

Nhóm 1: NaOH, KOH …(kim loại hóa trị I; công thức chung MOH)

Nhóm 2: Ca(OH)₂, Ba(OH)₂ …(kim loại hóa trị II, công thức chung M(OH)₂)

1. Bài toán dẫn khí CO₂ (hoặc SO₂) vào dung dịch kiềm MOH

Đặt T =    

+ T ≥ 2: chỉ tạo muối trung hòa; 

+ T ≤ 1: chỉ tạo muối axit; 

+ 1 < T < 2: thu được cả muối trung hòa và muối axit.

Chú ý: m_{bình tăng} = m_{chất hấp thụ}

Ví dụ: Dẫn 2,24 lít khí CO₂ vào dung dịch chứa 0,2 mol NaOH. Dung dịch thu được sau phản ứng chứa:

A. NaHCO₃                                                   B.  Na₂CO₃            

C. Na₂CO₃ và NaOH                                      D. NaHCO₃ và NaOH

Giải: 

Vậy sau phản ứng CO₂ và NaOH đều hết, sản phẩm thu được là Na₂CO₃.

2. Bài toán dẫn khí CO₂ (hoặc SO₂) vào dung dịch kiềm M(OH)₂

Đặt T =

+ T ≤ 1: chỉ tạo muối trung hòa

+ T ≥ 2: chỉ tạo muối axit

+ 1 < T < 2: thu được cả muối trung hòa và muối axit.

Ngoài ra: 

m_{bình tăng} = m_{chất hấp thụ}

m_{dd tăng} = m_{chất hấp thụ} – m_{kết tủa}

m_{dd giảm} = m_{kết tủa} – m_{chất hấp thụ}

Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 Chương 2

1. Dãy hoạt động hóa học của một số kim loại

K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au.

2. Tính khối lượng muối thu được khi cho kim loại phản ứng hết với HCl (hoặc H₂SO₄ loãng) 

Tổng quát: m_muối = m_KL + m_{gốc axit}

m _muốisunfat = m _{hỗn hợp KL} + 96.n_H2

Và m _{muối clorua} = m_{hỗn hợp KL} +71.n_H2

3. Bài toán cho kim loại tác dụng với dung dịch muối

Phương trình hóa học tổng quát:

Kim loại _{(tan ra)}   +  Muối   →  Muối mới  +  Kim loại mới _{(bám vào)}

+ Nếu đề bài cho khối lượng thanh kim loại tăng hay giảm là m (gam) thì áp dụng như sau:

• Khối lượng thanh kim loại tăng lên so với trước khi nhúng ta có: 

m_{kim loại bám vào} – m_{kim loại tan ra}   =  m_tăng  

• Khối lượng thanh kim loại giảm so với trước khi nhúng ta có:

m_{kim loại tan ra} –  m_{kim loại bám vào}  = m_giảm

+ Nếu đề bài cho khối lượng thanh kim loại tăng hay giảm là x% thì ta áp dụng như sau:

• Khối lượng thanh kim loại tăng lên x% so với trước khi nhúng ta có: 

m _{kim loại bám vào} – m_{kim loại tan ra}   =  m_bđ.

• Khối lượng thanh kim loại giảm xuống x% so với trước khi nhúng ta có:

m_{kim loại tan ra} –  m_{kim loại bám vào}  = m_bđ.

Với m_bđ  là khối lượng ban đầu của thanh kim loại hoặc đề sẽ cho sẵn khối lượng kim loại ban đầu.

Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 Chương 3

– STT ô nguyên tố = số hiệu nguyên tử = số proton = số electron.

–  STT chu kì = số lớp electron. 

–  STT  của các nhóm A =  số electron ở lớp ngoài cùng của nguyên tử trong nhóm đó. 

Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 Chương 4

1. Tính độ bất bão hòa

Xét hợp chất: C_xH_yO_zN_tX_v (với X là các nguyên tố nhóm halogen)

Độ bất bão hòa  

2. Tính số C; số H trong hiđrocacbon (C_xH_y)

Số cacbon (x) =

Số hiđro (y) =

3. Tính phân tử khối của hợp chất hữu cơ 

Giả sử hợp chất hữu cơ có dạng: C_xH_yO_z

Phân tử khối của hợp chất hữu cơ có thể được tính theo các cách sau: 

Dựa vào khối lượng mol hợp chất hữu cơ: M = 12x + y + 16z (g/mol) 

Dựa vào công thức liên hệ giữa khối lượng và số mol: M =

Dựa vào tỉ khối (Áp dụng với các chất khí): 

M_A = .M_B

M_A = .29

4. Lập công thức phân tử của hợp chất hữu cơ 

Giả sử hợp chất hữu cơ có dạng: C_xH_yO_z

a/ Dựa vào thành phần phần trăm khối lượng các nguyên tố:

C_xH_yO_z      → xC           +  yH           +  zO

M(g)            12x               y                 16z

100%            %C             %H               %O

Ta có tỉ lệ: 

 

b/ Thông qua công thức đơn gián nhất (CTĐGN)

Từ CTĐGN ta có CTPT là (CTĐGN)_n.

Để xác định giá trị n ta dựa vào khối lượng mol phân tử M.

c/ Tính trực tiếp theo khối lượng sản phẩm cháy:

Ta có phản ứng cháy :

C_xH_yO_z + (x+)O₂ xCO₂ + H₂O

(A)

Ta có:

Và: 12x + y + 16z = M_A

Giải hệ trên ta được các giá trị x, y, z.

Tóm tắt công thức Hóa học lớp 9 Chương 5

1. Công thức tính độ rượu (đơn vị: độ , “^o”)         

         Độ rượu = 

Lưu ý: 

V_r: thể tích rượu nguyên chất;

V_H2O: thể tích nước có trong dung dịch

V_r và V_H2O phải cùng đơn vị

2. Công thức tính hệ số trùng hợp polime

Giả sử polime có dạng (-A-)_n

Ta có: n = 

Tải xuống

Xem thêm các bài tóm tắt công thức Hóa học hay, chi tiết của các lớp khác:

• Tóm tắt công thức Hóa học lớp 8
• Tóm tắt công thức Hóa học lớp 10
• Tóm tắt công thức Hóa học lớp 11
• Tóm tắt công thức Hóa học lớp 12

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 6 tại khoahoc.vietjack.com

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 6 có đáp án

---

Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức cũng như lý thuyết môn Hóa học lớp 9 Chương 1: Chất – Nguyên tử – Phân tử, loạt bài này sẽ tổng hợp, tóm tắt, hệ thống kiến thức lý thuyết Hóa học 9 theo từng bài học.

Tổng hợp lý thuyết Hóa học 9 Chương 1 chi tiết

• Lý thuyết Bài 1: Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 2: Một số oxit quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 3: Tính chất hóa học của axit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 4: Một số axit quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 5: Luyện tập: Tính chất hóa học của oxit và axit (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 7: Tính chất hóa học của bazơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 8: Một số bazơ quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 9: Tính chất hóa học của muối (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 10: Một số muối quan trọng (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 11: Phân bón hóa học (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 12: Mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ (hay, chi tiết)
• Lý thuyết Bài 13: Luyện tập chương 1: Các loại hợp chất vô cơ (hay, chi tiết)

Lý thuyết Hóa 9 Bài 1: Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit

I. Tính chất hóa học của oxit

1. Oxit bazơ: Oxit bazơ có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước Một số oxit bazơ tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ (kiềm).

Ví dụ:

  Na₂O + H₂O → 2NaOH

  BaO + H₂O → Ba(OH)₂

Những oxit bazơ tác dụng với nước tạo thành dung dịch kiềm là: Li2O, Na₂O, K₂O, Rb₂O, Cs₂O, CaO, BaO, SrO.

b) Tác dụng với axit: Oxit bazơ + axit → muối + nước

Ví dụ:

  BaO + 2HCl → BaCl₂ + H₂O

  Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

c) Tác dụng với oxit axit: Một số oxit bazơ, là những oxit bazơ tan trong nước tác dụng với oxit axit tạo thành muối.

Ví dụ:

  

2. Oxit axit: Oxit axit có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước: Nhiều oxit axit tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit.

Ví dụ:

  SO₃ + H₂O → H₂SO₄

  P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

Những oxit khác như SO₂, N₂O₅ … cũng có phản ứng tương tự.

b) Tác dụng với dung dịch bazơ: Oxit axit + dung dịch bazơ → muối + nước.

Ví dụ:

  CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ (↓) + H₂O

  CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Những oxit khác như SO₂, P₂O₅ …cũng có phản ứng tương tự.

c) Tác dụng với oxit bazơ: Oxit axit tác dụng với một số oxit bazơ (tan) tạo thành muối.

Ví dụ:

  

3. Oxit lưỡng tính: Một số oxit vừa tác dụng dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ, gọi là oxit lưỡng tính như: Al₂O₃, ZnO, Cr₂O₃, PbO…

Ví dụ:

  Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

  Al₂O₃ + 2NaOH → H₂O + 2NaAlO₂ (natri aluminat)

4. Oxit trung tính (hay là oxit không tạo muối): Một số oxit không tác dụng với axit, dung dịch bazơ, nước gọi là oxit trung tính như: NO, N₂O, CO,…

II. Khái quát về sự phân loại oxit

Căn cứ vào tính chất hóa học của oxit, người ta phân loại oxit thành 4 loại như sau:

1. Oxit bazơ là những oxit tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

2. Oxit axit là những oxit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

3. Oxit lưỡng tính là những oxit tác dụng với dung dịch axit và tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

4. Oxit trung tính hay còn gọi là oxit không tạo muối là những oxit không tác dụng với axit, bazơ, nước.

Lý thuyết Hóa 9 Bài 2: Một số oxit quan trọng

I. CANXI OXIT

– Công thức hóa học là CaO, tên thông thường là vôi sống, là chất rắn, màu trắng.

1. Tính chất hóa học

CaO có đầy đủ tính chất hóa học của oxit bazơ.

a) Tác dụng với nước: CaO _(r) + H₂O _(l) → Ca(OH)_{2 (r)}

Phản ứng của CaO với nước gọi là phản ứng tôi vôi, phản ứng này tỏa nhiều nhiệt.

Chất Ca(OH)₂ tạo thành gọi là vôi tôi, là chất rắn màu trắng, ít tan trong nước, phần tan tạo thành dung dịch bazơ còn gọi là nước vôi trong.

CaO có tính hút ẩm mạnh nên được dùng để làm khô nhiều chất.

b) Tác dụng với axit tạo thành muối và nước.

Ví dụ:

  CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

Nhờ tính chất này, CaO được dùng để khử chua đất trồng trọt, xử lý nước thải của nhiều nhà máy hóa chất, …

c) Tác dụng với oxit axit tạo thành muối.

Ví dụ:

  

Vì vậy CaO sẽ giảm chất lượng nếu lưu giữ lâu ngày trong tự nhiên.

2. Ứng dụng của canxi oxit

CaO có những ứng dụng chủ yếu sau đây:

– Phần lớn canxi oxit được dùng trong công nghiệp luyện kim và làm nguyên liệu cho công nghiệp hóa học.

– Ngoài ra, canxi oxit còn được dùng để khử chua đất trồng trọt, xử lí nước thải công nghiệp, sát trùng, diệt nấm, khử độc môi trường,…

– Canxi oxit có tính hút ẩm mạnh nên được dùng để làm khô nhiều chất.

3. Sản xuất canxi oxit trong công nghiệp

Nguyên liệu để sản xuất canxi oxit là đá vôi (chứa CaCO₃). Chất đốt là than đá, củi, dầu, khí tự nhiên,…

Các phản ứng hóa học xảy ra khi nung đá vôi:

– Than cháy sinh ra khí CO₂ và tỏa nhiều nhiệt:

– Nhiệt sinh ra phân hủy đá vôi ở khoảng trên 900°C:

II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT

– Công thức hóa học là SO₂, tên gọi khác là khí sunfurơ.

1. Tính chất vật lí

Lưu huỳnh đioxit là chất khí không màu, mùi hắc, độc (gây ho, viêm đường hô hấp…), nặng hơn không khí.

2. Tính chất hóa học

Lưu huỳnh đioxit có đầy đủ tính chất hóa học của oxit axit.

a) Tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit:

  SO₂ + H₂O → H₂SO₃ (axit sunfurơ)

SO₂ là chất gây ô nhiễm không khí, là một trong các nguyên nhân gây ra mưa axit.

b) Tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước:

Ví dụ:

  SO₂ + Ca(OH)₂ → CaSO₃ ↓ + H₂O

Khi SO₂ dư sẽ tiếp tục có phản ứng sau:

  SO_{2 (dư)} + H₂O + CaSO₃ ↓ → Ca(HSO₃)₂

Như vậy khi cho SO₂ tác dụng với dung dịch bazơ tùy theo tỉ lệ về số mol mà sản phẩm thu được là muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp cả hai muối.

c) Tác dụng với oxit bazơ (tan) tạo thành muối:

Ví dụ:

  

3. Ứng dụng của lưu huỳnh đioxit

– Phần lớn SO₂ dùng để sản xuất axit sunfuric (H₂SO₄).

– Ngoài ra, SO₂ còn dùng để làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy, dùng làm chất diệt nấm mốc,…

4. Điều chế lưu huỳnh đioxit

a) Trong phòng thí nghiệm: Cho muối sunfit tác dụng với axit mạnh như HCl, H₂SO₄.

Ví dụ:

  Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O

Khí SO₂ được thu bằng phương pháp đẩy không khí.

b) Trong công nghiệp: Đốt lưu huỳnh hoặc quặng pirit sắt (FeS₂) trong không khí.

Ví dụ:

  

Xem thêm các bài hệ thống kiến thức môn Hóa học lớp 9 hay, chi tiết khác:

• Tổng hợp lý thuyết Hóa học 9 Chương 2 chi tiết
• Tổng hợp lý thuyết Hóa học 9 Chương 3 chi tiết
• Tổng hợp lý thuyết Hóa học 9 Chương 4 chi tiết
• Tổng hợp lý thuyết Hóa học 9 Chương 5 chi tiết

Xem thêm các loạt bài Để học tốt Hóa học 9 hay khác:

• Giải bài tập Hóa học 9
• Giải sách bài tập Hóa 9
• Đề thi Hóa học 9
• Wiki 200 Tính chất hóa học
• Wiki 3000 Phản ứng hóa học quan trọng

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 9 tại khoahoc.vietjack.com

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

---