• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk

A. LÝ THUYẾT

I. Trang thái thiên nhiên, tính chất vật lí

Tinh bột

• Tinh bột có trong các loại hạt củ, quả như lúa ngô khoai chuối xanh…

• Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan được trong nước nóng tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.

Xenlulozơ

• Xenlulozơ là thành phần chính của bông, gỗ, tre, nứa…

• Xenlulozơ là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng.

II. Đặc điểm cấu tạo

Công thức phân tử của tinh bột và xenlulozơ là (-C₆H₁₂O₅-)_n.

Phân tử gồm nhiều mắt xích -C₆H₁₂O₅– liên kết với nhau, số mắt xích trong

• Phân tử  tinh bột n ≈ 1200 – 6000.
• Phân tử xenlulozơ n ≈ 10 000 – 14 000.

III. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thủy phân

• Phản ứng thủy phân trong dung dịch axit loãng, tinh bột  và xenlulozơ bị thủy phân thành glucozơ

(-C₆H₁₂O₅-)_n +nH₂O →(đk: axit, t^o) C₆H₁₂O₆ 

2. Phản ứng với iot

• Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng.

IV. Ứng dụng của tinh bột, xenlulozơ

Sự tạo thành tinh bột và xenlulozơ trong cây xanh

6nCO₂ + 5nH₂O →(đk: clorophin, a/s)  (C₆H₁₀O₅)_n  + 6nO₂

Ứng dụng:

• Tinh bột: lương thực quan trọng cho con người, sản xuất glucozơ và rượu etylic.
• Xenlulozơ:

Câu 1: Trang 158 – SGK hóa học 9

Chọn từ thích hợp (xenlulozơ hoặc tinh bột) rồi điền vào các chỗ trống:

a) Trong các loại củ, quả, hạt có chứa nhiều…

b) Thành phần chính của sợi bông, gỗ, nứa là…

c) … là lương thực của con người.

Câu 2: Trang 158 – SGK hóa học 9

Phát biểu nào sau đây đúng ?

A. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khối nhỏ.

B. Xenlulozơ có phân tử khối nhỏ hơn tinh bột.

C. Xenlulozơ và tinh bột có phân tử khổi bằng nhau.

D. Xenlulozơ và tinh bột đều có phân tử khối rất lớn, nhưng phân tử khối của xenlulozơ lớn hơn nhiều so với tinh bột.

Câu 3: Trang 158 – SGK hóa học 9

Nêu phương pháp phân biệt các chất sau:

a) Tinh bột, xenlulozơ, saccarozơ.

b) Tinh bột, glucozơ, saccarozơ.

Câu 4: Trang 158 – SGK hóa học 9

Từ tinh bột người ta sản xuất ra rượu etylic theo hai giai đoạn sau:

a) (-C₆H₁₀O₅-)_n →(+ H₂O, axit) C₆H₁₂O₆ hiệu suất 80%

b) C₆H₁₂O₆ →(men rượu, t^o) C₂H₅OH hiệu suất 75%

Hãy viết phương trình hóa học theo các giai đoạn trên. Tính khối lượng rượu etylic thu được từ một tấn tinh bột.